Czarne kwadraty – Geometryczna abstrakcja i metafizyczna refleksja w twórczości Gabo

Czarne kwadraty – Geometryczna abstrakcja i metafizyczna refleksja w twórczości  Gabo

Obrazy Gabo są niczym otwarte okna na nieskończone możliwości przestrzeni.

„Czarne kwadraty” to niezwykle fascynująca praca Aleksandra Rodczenki, znanego szerzej jako Gabo – pioniera konstruktywistycznej rzeźby. Urodził się w Rosji w 1881 roku i spędził całe życie poszukując nowej formy wyrazu artystycznego, odrzucając tradycyjne malarstwo na rzecz trójwymiarowych kompozycji z industrialnych materiałów.

Ta konkretna praca powstała w latach 20. XX wieku, w czasie eksperymentowania Gabo z ideami suprematyzmu Kazimirza Malevicza – ruchu artystycznego skupiającego się na czystych formach geometrycznych i minimalizmie. „Czarne kwadraty” to klasyczny przykład tego nurtu.

Składa się ona z trzech identycznych czarnych kwadratów, precyzyjnie wyciętych z cienkiej blachy i ułożonych w linii prostej na białym tle. Prostota kompozycji jest jej siłą. Brak jakichkolwiek ozdób, ornamentów czy dodatkowych elementów sprawia, że uwagę widza skupiają wyłącznie same kwadraty. Ich geometryczny kształt kontrastuje z białą przestrzenią, tworząc dynamiczną grę cieni i świateł.

Gabo wykorzystał tutaj efekt optyczne – poprzez ustawienie kwadratów w odpowiedniej odległości od siebie stworzył iluzję głębi i perspektywy. Czarne elementy wydają się unosić nad białą płaszczyzną, jakby unoszone niewidzialną siłą.

Ta pozorna prostota ukrywa jednak bogate znaczenie symboliczne. Kwadraty symbolizują podstawowe elementy świata materialnego – strukturę, porządek i granice. Ich kolor czarny może być interpretowany jako symbol nicości, pustki czy tajemnicy kosmosu.

Biała przestrzeń wokół kwadratów reprezentuje nieograniczoną wolność twórczą oraz możliwość nieustannego poszukiwania nowych form. „Czarne kwadraty” stają się więc metaforą ludzkiego potencjału i jego dążenia do poznania świata.

Gabo, podobnie jak inni konstruktorzystydzięł w ramach idei “sztuka dla sztuki”. Jego rzeźby miały być autonomiczne, pozbawione jakichkolwiek nawiązań do rzeczywistości.

Jednakże „Czarne kwadraty” nie są jedynie abstrakcyjną grą form. W tej pracy tkwi także refleksja nad naturą czasu i przestrzeni.

**

Element Opis
Kwadraty Symbolika: struktura, porządek, granice
Kolor czarny Interpretacja: nicość, pustka, tajemnica kosmosu
Przestrzeń biała Reprezentacja: nieograniczona wolność twórcza, poszukiwanie nowych form

Czy “Czarne kwadraty” są tylko geometryczną grą czy też głęboką metaforą ludzkiego istnienia?

Gabo nie dawał jednoznacznych odpowiedzi na takie pytania. Zostawiał je widzowi do interpretacji, zachęcając do refleksji nad fundamentalnymi zagadnieniami egzystencjalnymi. “Czarne kwadraty” to praca skłaniająca do przemyśleń i pogłębiania rozumienia świata. To manifest nowoczesnej sztuki, która poszukuje nowych dróg wyrazu i nie boi się odchodzić od konwencji!

**

Nie bez humoru można dodać:** Może Gabo miał na myśli kawę? Trzy czarne kwadraty, a obok biała przestrzeń – idealne miejsce na filiżankę.